در فرهنگ و ادب فارسی برای شادی مفاهیمی نظیر خوش و خرّم، سرور، تازگی، طراوت، شادمانی، سرزندگی، زنده‌دلی، سبکی و چالاکی، طرب، خرسندی، خجستگی، کامروایی، رغبت درونی، ضدافسردگی و نظیر آن، در نظر گرفته‌شده است.
مفهوم شادی بارها با الفاظ مختلف در قرآن کریم بیان‌شده است. این مفهوم درمجموع، 25 بار با الفاظ مختلفی همچون: فرح، فرحوا، تفرّح، فرحون و فرحین در قرآن آمده و به معنای خوشحالی، سلامت و مسرّت تعریف‌شده است برای مثال، در آیه 58 سوره یونس می‌فرماید: قل بفضل الله و برحمته فبذلک فلیفرحوا هو خیر مما یجمعونک»؛ای پیامبر! به مردم بگو شما باید به فضل و رحمت خدا شادمان شوید، که آن بهتر و مفیدتر از ثروتی است که برای خود اندوخته‌اید. یا در آیه 15 سوره روم فرموده است: فامّا الذین امنو و عملوالصالحات فهم فی روضه یحبرون»؛ آنان که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، در باغی از بهشت، شادمان و مسرور خواهند بود.
معلمیکه شاد نباشد، نمی‌تواند دانش‌آموزان شاد تربیت کند. بر این اساس، ضرورت دارد شادی در نهاد معلم وجود داشته باشد تا بتواند آن را به دانش‌آموزان منتقل کند. معلم شاد برای شاد زیستن خود و دانش‌آموزانش برنامه دارد:
- معلم شاد، روابط اجتماعی خوب و مؤثری با همکاران و دانش‌آموزانش دارد. داشتن روابط اجتماعی مؤثر به کاهش استرس و افزایش نشاط کمک می‌کند.
- از روش‌های فعال تدریس و ارزشیابی استفاده می‌کند.
- شوخ‌طبع و متبسم است.
- به خود و اطرافیانش در مدرسه انرژی می‌دهد.
- از افراط و تفریط به دور است.
- خوش‌بین و مثبت‌نگر است. همواره رفتارهای مثبت را برجسته و تشویق و تقویت می‌کند.
- به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان احترام می‌گذارد.
- نه تنها ارتباط‌های کلامی خود را ارتقا می‌دهد، بلکه به اهمیت ارتباط غیرکلامی واقف است و برای آن برنامه دارد.
- در فعالیت‌های مختلف مدرسه در کنار دانش‌آموزان است.
- به محض مشاهده علایم خستگی در دانش آموزان و حواس پرتی آنان ، جریان تدریس یا پرسش را قطع کرده و به آنها اجازه داده شود که از جای خود بلند شده ، کشش عضلانی داشته ، نفسی بکشند و دقایقی کوتاه آزاد باشند. اگر بدون توجه به خستگی دانش آموزان به تدریس یا پرسش ادامه دهیم ، در واقع کاری بیهوده و بی ثمر را دنبال خواهیم کرد .
- دو کار در کلاس نباید توسط معلم فراموش شود ، و اثر معجزه آسایی در آرامش و آمادگی دانش آموزان دارد و آن ذکر صلوات در برخی مواقع و یا تلاوت آیاتی از قرآن مجید با ترجمه توسط یکی از دانش آموزان است . و این کار ارتباطی به دروس خاص ندارد اینکه نباید فقط به کلاس دینی و پرورشی یا قرآن بسپاریم . حداقل هر چند جلسه یکبار شروع کلاس با تلاوت قرآن در آرامش شاگردان موثر است (الابذکرالله تطمئن القلوب)، پژوهش های اخیر روانشناسان غربی ثابت کرده که استفاده وتکرار کلمه مقدس الله اکبر» نقش بسیار موثری در ایجاد آرامش در افراد مضطرب داشته است.
- تهیه تراکت هایی برای کلاس توسط معلم در رابطه با درس یا موضوعات دیگر و نصب آن در کلاس ( در حضور دانش آموزان) توجه آنان را به شدت جلب می کند
- هر چند وقت یکبار به دانش آموزان اجازه بدهیم خاطرات خوب و بد خود را از کلاس شما یا کلاس سنوات قبل برای کلاس تعریف کنند، این مورد علاوه بر اینکه یک بازخورد مفید برای روش شماست، می تواند در جذابیت کلاس و رفع نگرانی و حتی اضطراب دانش آموزان هم نقش داشته باشد .
- بردن کتابهای مرتبط با درس ، اثر خوبی بر جلب توجه دانش آموزان دارد و این اعمال را هرگز فراموش نکنید و شما را به عنوان معلمی دلسوز و علاقمند به حرفه خود معرفی خواهد کرد .
- صحبتهای بسیار مختصر با دانش آموزان در سالن و حیاط یا جلوی درب مدرسه ، نقش مهمی در آرام کردن آنها در کلاس خواهد داشت و آنها احساس صمیمیت بیشتری با معلم خواهند کرد.این صحبتها می تواند بسیار ساده و غیر خصوصی باشد مانند : "معلوم بود که دیشب درس ها راخوب خوانده بودی !" یا " آمادگی تو برای کنفرانس امروز خیلی خوب بود " یا " ایا باز هم می توانی 3 خط مطلب در مورد درس فلان بنویسی ؟" . این کار در هر سه دوره مهم است
- وضع نکردن مقررات دست و پاگیر و خشک کلاسی باعث جلوگیری از خستگی معلم و دانش آموز در کلاس خواهد شد مهمتر اینکه آنها از معلم و کلاس دده نخواهند شد .
- هر چند وقت یکبار نسبت به استفاده از تلویزیون و کامپیوتر و پخش تراکت هایی در رابطه با درس ، برای دانش آموزان جالب خواهد بود و در نشاط کلاس و افزایش یادگیری خیلی موثر است(پخش فیلم های آموزشی مرتبط با موضوعات درسی) .
- تغییر محل کلاس حداقل ، ماهی یکبار موجب جلب توجه دانش آموز می شود مانند تشکیل کلاس در کارگاه ، آزمایشگاه، نمازخانه، کتابخانه و غیره.
- از روش های مناسب تشویق و تنبیه استفاده شود.
- دانش آموزان به فعالیت های گروهی ترغیب کند.
- روش گردش علمی و نمایشنامه ای استفاده کند.
مدیران جوّ دوستانه‌ای با همکاران و دانش‌آموزان خود ایجاد کنند؛ در این شرایط، ظرفیت آنان برای شنیدن نظرات جدید و گاه انتقادها باید بالا باشد. پیش‌نیاز این کار ایجاد حس اعتماد بین مدیر و معلمان و دانش‌آموزان است. مدیران باید برای معلمان و دانش‌آموزان خود این امنیت خاطر را ایجاد کنند که در همه شرایط در کنار آنها هستند و تا حد امکان برای رضایت و نشاط آنها تلاش می‌کنند.
ـ مدیران همکاران خود را در تصمیم‌گیری‌های مدرسه‌ای مشارکت دهند؛ همچنین، گاهی از نظرات دانش‌آموزان در تصمیم‌گیری‌های مدرسه استفاده شود. مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها هم احساس مسئولیت افراد را در کار افزایش می‌دهد و هم رضایت و شادی آنها را تقویت می‌کند.
ـ سعه صدر و اغماض و نادیده گرفتن برخی اشتباهات. به رغم تلاش معلمان، گاهی دانش‌آموزان در مدرسه مرتکب اشتباهات کوچکی می‌شوند که با سعه صدر می‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد. بدیهی است این بدان معنا نیست که مدیر بر خطاها چشم ببندد و جوانب احتیاط را نسنجد بلکه منظور، جلوگیری از ایجاد تشویش و نگرانی و ایجاد حس ناامنی بین معلمان و دانش‌آموزان است.
ـ مدیران مدرسه همواره دانش خود را در حوزه تخصصی افزایش دهند و برای به‌روز کردن آن بکوشند. از آنجا که پیشرفت در عرصه آموزش‌وپرورش سرعت زیادی دارد، به‌روز‌شدن دانش و تخصص مدیران، جوّ حاکم بر مدرسه را در جهت مثبت تغییر می‌دهد. نظارت مشارکتی بر فعالیت های آموزشی و پرورشی مدرسه
-تبادل تجربه موفق مدیران در رابطه با شاداب سازی مدارس
-تشکیل کمیته شاداب سازی مرکب از مدیر، مربی پرورشی، دبیر ورزش، هنر، نماینده دبیران، دانش آموزان و انجمن اولیاء و مربیان
اردوهای سیاحتی و تفریحی با نظارت اولیاء برای دانش آموزان تشکیل دهد.
-در ساعات استراحت موسیقی آرامبخش پخش کند
کارکنان به استفاده از لباس های مناسب با رنگ های روشن و همچنین رنگ مناسب و شاد برای روپوش دانش آموزان ترغیب کند
منظور از شاداب سازی ظاهری مدارس،در واقع اموري است که لذت بصري ایجاد می کند که شامل موارد زیر می باشد.
- فضاسازي و زیباسازي حیاط مدارس، از جمله دیوارها، سطح زمین، کاشت درخت و گل و گیاه گذاشتن نیمکت هاي رنگی و زیبا در حیاط مدرسه، تابلوي زیباي سر در مدرسه، دیوارهاي تمیز و زیبا و تزیین شده با نقاشی هاي زیبا، نماسازي هاي مختلف.
- زیباسازي مناسب ساختمان مدارس از جمله هماهنگی کاشی و سرامیک و سنگ – رنگ آمیزي در و دیوارها، پرده هاي زیبا جهت کلا س ها، زیباسازي راهروهاي کلا س ها، دفتر معلمان، اتاق مشاوره و…
- زیباسازي و تمیز بودن نمازخانه استفاده از خوشبوکننده ها، استفاده از نوشته ها و خطاطی هاي زیبا و استفاده از گلدان هاي زیبا، استفاده از فرش هاي زیبا و هماهنگ با پرده ها تمیز بودن و زیباسازي دستشویی ها و وضوخانه (حتما فضاي وضوخانه از کاشی و سرامیک زیبا و تمیز استفاده گردد) محل آبخوري ها سنگ شده باشد و در وضوخانه ها از لوله کشی آب گرم استفاده شده باشد.
-زیباسازي راهروها و ورودي ها با استفاده از گلدان هاي گل طبیعی و مصنوعی
-زیباسازي کتابخانه ها استفاده از کمدهاي یکرنگ و یک مدل جهت نگهداري کتاب ها (ترجیحا استفاده از کمدهاي چوبی زیبا
شور و نشاط و تخلیه هیجانی می شود.
می باشد.
هفته در زمانی مشخص.
درباره این سایت